Macaristan-Budapeşte, Naphegy tér: Atatürk Büstü Macaristan-Budapeşte, Naphegy tér: Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü (Mustafa Kemal Atatürk szobra), Macaristan’ın başkenti Budapeşte’deki Naphegy tér parkındadır. Atatürk büstü, bu parka 1993 yılında dikildi.[1] Büst, hiçbir beklenti olmadan, Atatürk’e duydukları hayranlık nedeniyle Macarlar tarafından yaptırıldı.[2] Büstün kaidesinde Türkçe ve Macarca: “MUSTAFA KEMAL ATATURK (1881-1938) A TÖRÖK KÖZTÁRSASÁG MEGALAPÍTÓJA ÉS A KÖZTÁRSASÁG ELSŐ ELNÖKE TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN KURUCUSU VE İLK CUMHURBAŞKANI” yazılıdır. Macaristan, Budapeşte, Atatürk Büstü[3] [1]Kültür Envanteri, “Mustafa Kemal Atatürk Büstü, Naphegy Meydanı”, 29.10.2022, erişim: 14.12.2024 [2]Türkinfo, “Budapeşte’de Mustafa Kemal izleri”, 13.10.2015, erişişm: 14.12.2024, [3] Görsel: Google Haritalar, “Mustafa Kemal Atatürk szobra”, Foto: Tamas Somfai – Haz 2020, erişim:14.12.2024
Kuzey Makedonya-Vales (Köprülü), Karşıyaka Parkı: Atatürk Anıtı Kuzey Makedonya-Vales (Köprülü), Karşıyaka Parkı: Atatürk Anıtı Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, Makedonya’nın orta kesimlerinde bulunan Veles (Köprülü) kentindeki ”Karşıyaka Parkı” içindedir. Karşıyaka, Adalar ve Çan belediyeleri ile Köprülü Belediyesi kardeş kentlerdir. Karşıyaka parkını, 2013 yılında Karşıyaka belediyesi yaptırmıştır. Park içindeki Mustafa Kemal Atatürk Anıtındaki Atatürk heykelini ise 2018 yılında Adalar Belediyesi hediye etmiştir. Benzer bir heykel, Merkez Jupa’dadır. 3 m 20 cm yüksekliğindedir. Heykelin açılışı Türkçe Eğitim Bayramı etkinlikleri kapsamında 21 Aralık 2018’te yapıldı. Köprülü Belediye Başkanı Kocevski açılış töreninde yaptığı konuşmada “Atatürk’ün sadece Kocacık kökenli olması, Manastır’da eğitim görmesi açısından değil, onun sadece Türk tarihi için değil dünya tarihi için de önemli bir şahsiyet olması nedeniyle, bunun bizim tarafımızdan çok iyi bir jest olduğunu düşünüyorum.” dedi.[1] Atatürk Anıtı için düzenlenen törene Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtım Müşaviri Av. Çiğdem Güllü, Makedonya’daki Türk Demokratik Partisi (TDP) Genel Başkanı Beycan İlyas ile yönetim kurulu üyeleri ve çok sayıda davetli de katıldı. Katılımcılardan Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtım Müşaviri Av. Çiğdem Güllü, “iki ülke arasındaki dostluğun en güzel göstergesinin açılışını yapmaktan onur duydum.” ifadelerini kullandı.[2] Heykelin kaidesinde Makedonca “МУСТАФА КЕМАЛ АТАТУРК 1881-1938 / Донирано од збратимениот град Општина Адалар Република Турција” yazılıdır. (MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 1881-1938 / Kardeş şehir Adalar Belediyesi tarafından bağışlanmıştır.) Kuzey Makedonya, Veles (Köprülü), Karşıyaka Parkı: Atatürk Heykeli[3] [1]CNN TÜRK, “Makedonya’da Atatürk heykeli açıldı”, 23.12.2018, erişim: 05.12.2024 [2]Sabah, “Makedonya’da Atatürk Anıtı açıldı”, 24.12.2018, erişim: 05.12.2024 [3]Görseller: Google Haritialar, Bojan Rantasa “Kemal Ataturk monument”, Mar 2021, erişim: 05.12.2024
Kuzey Makedonya-Üsküp, Makedonya Ulusal Bağımsızlık Müzesi: Atatürk’ün Balmumu Heykeli Kuzey Makedonya-Üsküp, Makedonya Ulusal Bağımsızlık Müzesi: Atatürk’ün Balmumu Heykeli Atatürk’ün bu heykeli[1], Kuzey Makedonya’nın başkenti ve en büyük kenti Üsküp’te bulunan “Makedon Bağımsızlık Mücadelesi Müzesi” (Museum of the Macedonian Struggle for Independence) binası içindedir. Makedon Bağımsızlık Mücadelesi Müzesi, Makedonya bağımsızlık ilanının 20. yıl dönümü 8 Eylül 2011 tarihinde açıldı. Makedon halkının bağımsızlık mücadelesinin tarihsel sürecini anlatan müzede, 16 bölüm ve 109 heykel de bulunuyor. Müzedeki Heykellerden birisi, modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’e aittir. Mustafa Kemal (Atatürk) heykeli balmumundan yapılmıştır. Atatürk’ün balmumu heykelinin hemen yanında, Atatürk ile aralarında aşk hikâyesi olan Makedonya’lı sevgilisi Eleni Karinte’nin yine balmumundan yapılmış heykeli vardır.[2] Anlatıldığına göre Atatürk ile Eleni Karinte’nin aşkları aşkları, Atatürk’ün 1886-1889 yıllarında askeri idadide okurken, İdadi’ye çıkan Sirok Sokak’taki evlerinin balkonunda oturan Eleni Karinte’yle göz göze gelmeleriyle başlamış. Ancak bir iddiaya göre Eleni’nin babası, bir diğerine göre de Zübeyde Hanım bu birlikteliğe izin vermemiş.[3] Mustafa Kemal Atatürk ve Eleni Karinte[4] Eleni Karinte’nin Mustafa Kemal Atatürk’e yazdığı bir de mektup vardır. Atatürk’ün eline geçip geçmediği bilinmeyen bu mektup, müzeye dönüştürülmüş olan Manastar’daki Askeri İdadi binasında bulunan “Atatürk Anı Odası” duvarına asılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk ve Eleni Karinte[5] Atatürk’ün Makedonyalı sevgilisi Eleni Karinte[6] [1]Görsel: YouTube, Gülay Bilen “Makedonya Milli Mücadele Müzesi – Üsküp/ Makedonya – savaşların vahşetini yaşadık mutlaka izleyin !!”, 23 Eyl 2021, erişim: 06.12.2024 [2] ZİNDE KUVVET, zindekuvvet.com, Mehmet Alp Fazlıoğlu “Balkan Notları – 3: Makedonya / Üsküp”, erişim: 06.12.2024 [3]HABERTÜRK, haberturk.com, yazarlar, Muharrem Sarıkaya “Eleni Karinte…”, 14.11.2010, erişim: 06.12.2024 [4]YouTube, Gülay Bilen “Makedonya Milli Mücadele Müzesi – Üsküp/ Makedonya – savaşların vahşetini yaşadık mutlaka izleyin !!”, 23 Eyl 2021, erişim: 06.12.2024 [5]Google Haritalar, Makedon Bağımsızlık Mücadelesi Müzesi, Murat Yılmaz, Kas 2024, erişim: 06.12.2024, [6]Görsel: YouTube, Gülay Bilen “Makedonya Milli Mücadele Müzesi – Üsküp/ Makedonya – savaşların vahşetini yaşadık mutlaka izleyin !!”, 23 Eyl 2021, erişim: 06.12.2024, https://www.youtube.com/watch?v=HwKPw9cb5ik
Kuzey Makedonya-Manastır (Bitola), Manastır Şehir Müzesi: 17 Yaşında Atatürk Heykeli Kuzey Makedonya-Manastır (Bitola), Manastır Şehir Müzesi: 17 Yaşında Atatürk Heykeli 17 Yaşında Atatürk Heykeli, Kuzey Makedonya’nın Manastır (Битола Bitola) kentinde bulunan Manastır Şehir Müzesi (Müze Bitola) binasının içindeki Mustafa Kemal Atatürk Anı Odasındadır. Mustafa Kemal 1886-1889 yılları arasında, 1845 yılında askeri okul olarak yapılan ve eski Manastır Kışlası olarak bilinen bu binadaki Mektebi Askeri İdadi’de okumuştur. 1974 yılına kadar askeri kışla olarak kullanılan ve 1976 yılında Enstitü ve Müzeye binaya dönüştürüen binada, 1978’te “Mustafa Kemal Atatürk Sergisi açıldı”. 1994‘te, 40 m² alana sahip “Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası ve Kalıcı Müze Sergisi” oluşturuldu. 1998 yılında bu alan 120 m² olarak genişletilerek yeniden düzenlendi.[1] 2006’da Türk Genelkurmay Başkanlığı[2], 2013 yılında da Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından tadilatı ve tefrişatı yapıldı. Atatürk Anı Odasında, Atatürk’ün sözleri ve fotoğrafları, okul dönemine ait üniformaları, kitapları, madalyaları ile okuduğu kitaplar ve kendisi hakkında yazılan kitaplar ve diğer eşyaları bulunuyor. Atatürk’ün, eğitimi sırasında aldığı notlar sergileniyor. Anı odası duvarlarında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemlerine ait Savaş fotoğrafları ve hemen yanında önemli olayların açıklamaları ve özlü sözleri yer alıyor. Işıklı panolarla Büyük Taarruz, Sakarya ve Çanakkale Savaşı Türkçe, Makedonca ve İngilizce dillerinde anlatılıyor. Atatürk Anı Odası’nda, Atatürk’ün bir büstü ve iki rölyefi ile iki de heykeli vardır. Manastır Şehir Müzesi, 17 yaşında Atatürk Heykeli[4] Atatürk’ün heykellerinden birisi olan “17 yaşında Atatürk” heykeli, balmumundan yapılmıştır. Heykeli yapan, Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen; Askeri kıyafetleri yapan Rıza Uygur; heykelin müzeye getirilişi 1998 yılıdır.[3] Heykel, Mustafa Kemal’in Askerî İdadi dönemindeki öğrenci hâlini yansıtmaktadır. Mustafa Kemal’in üzerinde okul üniforması vardır. Manastır Şehir Müzesi, 17 yaşında Atatürk Heykeli[5] Müzede, dönemin okul üniformaları ayrı bölüm halinde de verilmiştir. Manastır Askeri İdadisi Okul Üniforması[6] [1]muzejbitola.mk, “Location” (Konum), “Ulusal Kültürel Anıtları Koruma Enstitüsü ve Bitola Müzesi Binası” [2]Hürriyet, hurriyet.com.tr, “Manastır’daki Atatürk Anı Odası yenilendi” [3]Eskişehir BB, eskisehir.bel.tr, “Başkan / Biyografi” [4]Görseller: Google Haritalar “Mastır Askeri İdadisi”, НУ Завод и Музеј Битола – Kasım 2020, erişim. 29.11.2024 [5]Görseller: Google Haritalar “Mastır Askeri İdadisi”, Melike Ulusoy – Kasım 2024, erişim. 29.11.2024 [6] Görseller: Google Haritalar “Mastır Askeri İdadisi”, Melike Ulusoy – Kasım 2024, erişim. 29.11.2024
Kuzey Makedonya-Manastır (Bitola), Manastır Şehir Müzesi: Atatürk Büstü Kuzey Makedonya-Manastır (Bitola), Manastır Şehir Müzesi: Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü, Kuzey Makedonya’nın Manastır (Битола Bitola) kentinde bulunan Manastır Şehir Müzesi (Müze Bitola) binasının içindeki Mustafa Kemal Atatürk Anı Odasındadır. Mustafa Kemal 1886-1889 yılları arasında, 1845 yılında askeri okul olarak yapılan ve eski Manastır Kışlası olarak bilinen bu binadaki Mektebi Askeri İdadi’de okumuştur. 1974 yılına kadar askeri kışla olarak kullanılan ve 1976 yılında Enstitü ve Müzeye binaya dönüştürüen binada, 1978’te “Mustafa Kemal Atatürk Sergisi açıldı”. 1994‘te, 40 m² alana sahip “Mustafa Kemal Atatürk Anı Odası ve Kalıcı Müze Sergisi” oluşturuldu. 1998 yılında bu alan 120 m² olarak genişletilerek yeniden düzenlendi.[1] 2006’da Türk Genelkurmay Başkanlığı[2], 2013 yılında da Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından tadilatı ve tefrişatı yapıldı. Atatürk Anı Odasında, Atatürk’ün sözleri ve fotoğrafları, okul dönemine ait üniformaları, kitapları, madalyaları ile okuduğu kitaplar ve kendisi hakkında yazılan kitaplar ve diğer eşyaları bulunuyor. Atatürk’ün, eğitimi sırasında aldığı notlar sergileniyor. Anı odası duvarlarında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemlerine ait Savaş fotoğrafları ve hemen yanında önemli olayların açıklamaları ve özlü sözleri yer alıyor. Işıklı panolarla Büyük Taarruz, Sakarya ve Çanakkale Savaşı Türkçe, Makedonca ve İngilizce dillerinde anlatılıyor. Atatürk Anı Odası’nda, Atatürk’ün bir büstü ve iki rölyefi ile iki de heykeli vardır. Manastır Asteri İdadisi, Atatürk’ün heykeli ve büstü [3] Atatürk’ün buradaki büstü, Atatürk Anı Odası’ndaki Atatürk heykelinin bulunduğu yerin yanındaki bölümdedir. Büstün kaidesinde “MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 1881 – 1938” yazılıdır. Manastır Asteri İdadisi, Atatürk büstü[4] Büst ve kaidesinin iki yanında Türk ve Makedon bayrakları vardır. [1]muzejbitola.mk, “Location” (Konum), “Ulusal Kültürel Anıtları Koruma Enstitüsü ve Bitola Müzesi Binası” [2]Hürriyet, hurriyet.com.tr, “Manastır’daki Atatürk Anı Odası yenilendi” [3]Google Haritalar, “Manastır Askeri İdadisi”, НУ Завод и Музеј Битола – Kas 2020, erişim: 01.12.2024 [4]Google Haritalar, “Manastır Askeri İdadisi”, НУ Завод и Музеј Битола – Kas 2020, erişim: 01.12.2024
Kuzey Makedonya-Merkez Jupa, Kocacık Köyü: Atatürk’ün Öğrencilik Dönemi Heykeli Kuzey Makedonya-Merkez Jupa, Kocacık Köyü: Atatürk’ün Öğrencilik Dönemi Heykeli Atatürk’ün bu heykeli, Kuzey Makedonya’nın Merkez Jupa Belediyesine bağlı Kocacık köyünde bulunan Ali Rıza Efendi Anı Evi Müzesi ve Mustafa Kemal Atatürk Anı Evi’ndedir. Atatürk’ün anne-baba ve diğer aile üyelerinin yaşadığı Kocacık Köyün’ndeki ev, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından, 19 Mayıs 2014’te “Ali Rıza Efendi Anı Evi Müzesi” olarak yapıldı. Bu müze, Kuzey Makedonya hükümetinin 2023 yılında aldığı kararla “Mustafa Kemal Atatürk Anı Evi” adıyla, ulusal kurum statüsüne alındı. Birbirinden bağımsız iki evden oluşan anı evi yerleşkesinin alt kısmında kalan yapı akraba evi, üst kısımda olan ev ise Anı Evidir. Akraba evinin giriş katında bir mutfak ve üst katında Mustafa Kemal Atatürk’ün idadi yıllarını yansıtan Manastır Odası bulunuyor. Anı Evinde ise, giriş katında bilgilendirme odası ve bilgi panoları; üst katlarda Ali Rıza Efendi, Zübeyde Hanım, Ali Rıza Efendi’nin baba ve annesi olan Kızıl Ahmet Efendi, Ayşe Hanım ile Mustafa Kemal Atatürk ve kız kardeşi Makbule hanımın çocukluk dönemleri gerçekçi silikon heykelleri bulunuyor. [1] Anı Evi’nin giriş katında ziyaretçilerin yazması için konulan anı defterinin yanında Atatürk’ün hayatını yansıtan ve sürekli oynatılan bir film de vardır. Üst katlardaki balmumundan yapılmış birçok heykel Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılıp Anı Evi’ne hediye edilmiştir. Anı evindeki Atatürk heykeli, Atatürk’ün Manastır Askeri İdadisi yıllarını yansıtan üniformalı balmumu heykelidir.[2] Bu heykelin bir benzeri “17 yaşında Atatürk Heykeli” adıyla, 1886-1889 yıllarında eğitim gördüğü Manastır Şehir Müzesi binasındadır. Anı evinde, Atatürk’ü kızkardeşi Makbule ile oynarken yansıtan bir başka heykeli[3] daha vardır. Heykeller, TİKA tarafından heykeltıraş Murat Daşkın’a yaptırılmıştır.[3][1] TİKA “100 Yıllık Geçmişin Mührü Atatürk Anı Evi’ne 10 Bin Ziyaretçi”, 13 Ekim 2015, erişim: 09.12.2024 [2]Sözcü, “Atatürk’ün babasının evi”, 27 Mayıs 2018, erişim: 09.12.2024 [3] Hekeltıraş Murat Daşkın, “Gerçekçi Heykeller”, erişim: 08.01.2025
Kuzey Makedonya – Merkez Jupa: Atatürk Heykeli Kuzey Makedonya – Merkez Jupa: Atatürk Heykeli Atatürk heykeli[1], Kuzey Makedonya’nın batısındaki bir belediye olan Merkez Jupa’dadır. Merkez Jupa Belediyesi ile Tekirdağ – Muratlı Belediyesi kardeş belediyelerdir. Muratlı’nın Yeşilsırt Köylüleri, 1912 yılında Kocacık’tan Türkiye’ye göç etmişlerdir. Atatürk heykeli, Muratlı Belediyesi tarafından yaptırılmış ve Merkez Jupa’ya gönderilmiştir. Heykelin açılışı 10 Kasım 2014’te yapıldı. Açılış törenine Merkez Jupa Belediye Başkanı Ariyan İbraim, Türkiye Cumhuriyeti Muratlı Belediye Başkanı Nebi Tepe, Kaymakam Mahmut Hersanoğlu ve 40 kişilik heyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Devlet Bakanı Furkan Çako, Topluluklar Haklarını Gerçekleştirme Ajansı Müdürü Yusuf Hasani, M.C. Radyolojiden Koruma Ajansı Müdürü Nuzi Şahin ve yüzlerce vatandaş katıldı. Merkez Jupa’da dikilen Mustafa Kemal Atatürk’ün bu heykeli, 3 metre 20 santimetre uzunluğundadır ve Balkanlardaki en büyük heykeldir.[2] Muratlı Belediyesince, 10 Kasım 2019 tarihinde de Atatürk heykelinin Türk ve Makedonya bayrak flamalarının yanına 24 adet ışıldak ve aydınlatma sistemi ilave edildi. Muratlı Belediye Başkanı Nebi Tepe konuya ilişkin yaptığı konuşmada; “Jupa Belediyesi’yle kardeş belediye olmaktan onur ve gurur duyuyorum. Jupa kasabasının bizler için önemi ise Atamızın babası Ali Rıza Efendi’nin burada doğmuş olmasıdır. Ayrıca Muratlı ilçemizin mahallesi olan Yeşilsırt Mahallesi’ndeki birçok vatandaşımız Jupa kasabasına bağlı Kocacık Köyü’nden gelmiştir. Bugün Jupa kasabasının meydanına diktiğimiz Atamızın heykelinin ve Türk bayraklarının yanında aydınlatmasını da tamamlamış olmanın sevincini yaşıyoruz. Size emanet ediyoruz; burada Atamızın heykeli var olduğu sürece, Makedonya topraklarında damarlarınızda Türk kanı dolaştığı sürece sizlerin yanınızda olacağız. Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanım Kadir Albayrak’ın da size selamı var. Siz Makedonya Türklerini sevgi ve saygıyla selamlıyorum” ddedi[3] Heykelin bir benzeri Veles (Köprülü) kentindedir. “K. Atatürk” imzasının da bulunduğu heykelin kaidesinde Atatürk’ün ve özlü sözü Türkçe ve Makedonca olarak yazılıdır: “YURTTA SULH, CİHANDA SULH МИР ВО 3EMJATA, МИР ВО СВЕТОТ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK” Merkez Jupa, Atatürk Heykeli[4] [1]Görsel: Candaki, Levent Işık Yazıları “Atatürk Anı Evi, Kocacik – K. Makedonya”, erişim: 04.12.2024 [2] Yeni Balkan, “Merkez Jupa’da Atatürk Heykeli Dikildi”, 12.11.2014, erişim: 04.12.2024 [3] Muratlı Hizmet Gazetesi, “Kardeş Jupa ile el ele, gönül gönüle”, 15.11.2019, erişim: 04.12.2024 [4] Görseller: mk.wikipedia.org, “Мустафа Кемал Ататурк”, erişim. 04.12.2024
Küba-Havana: Atatürk Büstü Küba-Havana: Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü Küba’nın başkenti Havana’dadır. Küba, Havana, Atatürk Büstü[1] Küba Devrimi’nin önderi Fidel Castro, 1996’da İstanbul’a geldiğinde Atatürk için “Asıl devrimci Atatürk’tür. Devrimci Atatürk varken Türk gençleri neden kendilerine başka önder arıyor?” demiştir. Castro’nun, ‘‘Latin Amerika’yı Asya’ya taşıyan adam’’ diyerek iltifat ettiği Esenyurt Belediyesi eski başkanı Gürbüz Çapan’ın anlatımıyla, Havana’daki Atatürk büstünün hikâyesi şöyledir: Küba’ya bir Atatürk büstü gönderme fikri ilk olarak 1993’de Gürbüz Çapan’ın Küba ziyareti sırasında ortaya çıkmış. Havana Belediye Başkanı’yla bir araya gelen Gürbüz Çapan, bu ülkede pek bilinmeyen Türk Kurtuluş Savaşı’nı anlatmış ve Atatürk’ten bahsetmiş. Bunun üzerine Kübalı yetkililer kendisinden Küba’da dikilmek üzere bir Atatürk büstü istemişler ve karşılığnda da Türkiye’ye gönderilmek üzere bir Jose Marti büstü söz vermişler. Esenyurt, Havana Park, Atatürk ve Jose Marti Büstleri[2] Jose Marti (1853-1895), Kübalı bir şair, bir denemeci ve halk kahramanı bir yurtseverdir. Aynı zamanda, İspanya’dan sonra Amerikan sömürgesi olan Küba’daki bağımsızlık mücadelesine silahlı olarak destek olmuştur. Çapan’ın 1993’teki bu ziyaretinin ardından, yayılmacılığa karşı sembol haline gelmiş bu iki önemli tarihi kişiliğin büstleri hazırlanmış ve Atatürk’ünki Havana’ya, Marti’ninki de Esenyurt’taki bir parka dikilmiştir. Büstlerin açılışı 19 Mayıs 1995’te yapıldı. Açılış için 19 Mayıs özellikle seçilmiştir. Çünkü 19 Mayıs, Jose Marti’nin ölüm tarihi, aynı zamanda da Atatürk’ün doğum günütür. 19 Mayıstaki açılış günüyle, bu çakışma belgelenmiştir.’’[3] Ayrıca 1995 yılı, Jose Marti’nin 100. ölüm yıldönümüdür. Gürbüz Çapan bir başka röportajında da şöyle der: “Evet; Küba’daki Atatürk büstünü ben yaptırdım. Açılışına gidemedim ama sonraki yıllarda defalarca ziyaret ettim. Gittiğimiz pek çok ülkede Atatürk’ün büstünü, heykelini görünce duygulanıyoruz. Halen saygı duyulan, devrimleri konuşulan Atatürk’e ve onun düşüncelerine sahip çıkmak, her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının boynuna borçtur. Küba’ya Atatürk büstü götüren bir siyasetçi olmanın dayanılmaz onurunu, gururunu yaşıyorum. İyi ki böyle bir şey yapmışım. Dünya döndükçe, Atatürk’ün devrimleri de yaşayacak.”[4] 2008 yılında, Havana’daki Atatürk büstünün ilk dikildiği yer değiştirilir. Atatürk’ün bu büstü de Metin Yurdanur’un yapıtıdır.[5] Büstün kaidesinde “ATATÜRK” ve ”MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 19.5.1881 – 10.11.1938 / FUNDADOR DE LA REPUBLICA DE TURQUIA (Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu)” ile Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözü Türkçe ve İspanyolca (PAZ EN EL PAIS PAZ EN EN EL MUNDO) olarak yazılıdır. [1]Turkish Forum, Aylin D.M. “ataturk-heykeli-havana-kuba”, 29.06.2020, erişim: 12.12.2024 [2]Esenyurt Belediyesi, “Küba’nın Ulusal Kahramanı Jose Marti Esenyurt’ta Anıldı”, 29.01.2020, erişim. 12.12.2024 [3]Hürriyet, “Esenyurt’ta bir garip Jose Marti”; 15.03.2000, erişim: 12.12.2024 [4]Ege’de Son Söz, “‘Havana’ya Atatürk büstünü ben diktim’”, 21.06.2020, erişim: 12.12.2024 [5]Cumhuriyet, “Erdoğan Küba’da Atatürk büstünü ziyaret etti”, 12.02.2015, erişim. 12.12.2024
Küba-Havana, Boyeros: Atatürk Büstü Küba-Havana, Boyeros: Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü, Küba’nın Havana kentindeki Boyeros’ta bulunan Küba Devrim Parkındadır. Küba’nın Havana Kenti Boyeros Belediyesi ile Tepebaşı Belediyesi 2002 tarihinde ” Kardeş Belediye ” olmuştur. Boyeres’teki Atatürk büstü, Nazım Hikmet’in büstü ile yan yanadır. Büstler, Eskişehir – Tepebaşı eski belediye başkanı Ahmet Ataç tarafından yaptırılıp 2003 yılında Boyeros kasabasına hediye edilmiştir.[1],[2] Büstler, heykeltıraş Metin Yurdanur’un yapıtıdır.[3] Nazım Hikmet büstünün altında, Nâzım’ın Castro için kaleme aldığı dizeler yazılıdır.[4] Küba, Havana, Boyeres, Atatürk ve Nazım Hikmet Büstleri[5] Nazım Hikmet ve Atatürk[6] Atatürk büstünün altında ise “Mustafa Kemal ATATÜRK / Türkiye Cumhuriyeti Kurucusu” ile Atatürk’ün “Ben manevi miras olarak hiç bir ayet, hiçbir dogma, hiçbir dondurulmuş ve kalıplaşmış kural birakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve okıldır.” özlü sözü Türkçe ve İspanyolca (“..Yo no dejo como patrimonia moral ninguna regla fija y establecida, ningúa versiculo. Mi patrimonio moral es ciencia inteligencia.”) yazıyor. [1]Eskişehir Tepebaşı Belediyesi, “Boyeros – Havana / KÜBA”, erişim: 10.12.2024 [2] X, Ahmet Ataç, @DtAhmetAtac, Nov 16, 2014, erişim: 10.12.2024 [3]Gazeteport, “Küba’ya Atatürk heykeli”, 07.06.2011, erişim:12.12.2024 [4]Cumhuriyet, “Havana’da en sevilen iki Türk”, 02.10.2015, erişim: 10.12.2024 [5]Görsel: Yeni Soluk, “Küba’da en sevilen iki Türk”, 03.10.2015, erişim: 10.12.2024 [6]X, Nebil Özgentürk, @nebilozgenturk, Nov 26, 2018, erişim: 10.12.2024
Kosta Rika-San José, BM Barış Üniversitesi (University for Peace / UPEACE): Atatürk Büstü Kosta Rika-San José, BM Barış Üniversitesi (University for Peace / UPEACE): Atatürk Büstü Atatürk’ün bu büstü, Kosta Rika’nın, San José kentinde bulunan BM Barış Üniversitesi (Universidad para la Paz / University for Peace / UPEACE) kampüsündedir. Barış Üniversitesi ( UPEACE), 1980 yılında Birleşmiş Milletler tarafından kurulmuş, uluslararası bir üniversite ve hükümetler arası örgüttür. Üniversite, barış ve çatışma, çevre ve kalkınma ve uluslararası hukuk çalışmalarıyla ilgili lisansüstü, doktora ve yönetici programları sunmaktadır. BM Genel Kurulu’nda gözlemci statüsü olan ve New York’taki BM merkezinde daimi bir ofisi bulunan Barış Üniversitesi’nin merkezi Kosta Rika’dadır. 1980 yılında 35/55 sayılı BM Genel Kurul kararıyla kabul edilen tüzüğünde üniversitenin misyonu şudur: “İnsanlığa, tüm insanlar arasında anlayış, hoşgörü ve barışçıl bir arada yaşama ruhunu teşvik etmek, halklar arasında işbirliğini teşvik etmek ve Birleşmiş Milletler Antlaşması’nda ilan edilen asil özlemlerle uyumlu olarak dünya barışı ve ilerlemesine yönelik engelleri ve tehditleri azaltmaya yardımcı olmak amacıyla barış için uluslararası bir yüksek öğrenim kurumu sağlamak .”[1] Atatürk büstü Barış Üniversitesi’ne 1995 yılında armağan edilmiştir. Barış Üniversitesi kampüsünde ve açık alanda bulunan büst, doğa koşullarının etkisiyle bir miktar yıprandığı için iki kez yenilenir. Büstün birinci yenilemesi Mart 2012’de yapılır. Barış Üniversitesi’nde 27 Mart 2012 tarihinde Mustafa Kemmal Atatürk’ün yaşamını konu alan fotoğraf sergisi de düzenlenir. (EXPOSICIÓN FOTOGRÁFICA DE LA VIDA DE MUSTAFA KEMAL ATATURK) Katılımcılar sergiyi gezdikten sonra topluca kampüsteki Atatürk büstünün olduğu yere gidirek, yenilenen büstün açılışını yaparlar. Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözünün bu tarihte, Türkçe, İspanyolca ve İngilizce olarak büstün kaidesinin altında ve kaideye bitişik bir beton üzerinde yazılı olduğu görülüyor.[2] KOSTA RİKA, San José, BM Barış Üniversitesi, Atatürk Büstü (2012) ve Fotoğraf Sergisi[3] Atatürk büstünün ikinci kez yenilenmesi, kaidenin düzenlenmesi ağırlıklı olarak, 2013 yılında İstanbul’daki Kosta Rika Onursal Konsolosluğunun sponsorluğunda, Kosta Rika Üniversitesi Güzel Sanatlar Escuela’sı tarafından gerçekleştirildi. Yenilen büstün açılışı, 13 Aralık 2013 tarihinde üniversite kampüsünde düzenlenen bir törenle yapıldı. Törene İstanbul’daki Kosta Rika Onursal Konsolosu Serhan Süzer, Kosta Rika Başkonsolosu M.A Ninoska Gutiérrez’den, UPEACE Rektörü Dr. Francisco Rojas Aravena, diplomatik ve uluslararası kuruluşların temsilcileri ile diğer özel davetliler katıldı. [4] San José’deki Üniversite kampüsünde yapılan, yenilenen büstün açılış töreninde konuşan Kosta Rika Cumhuriyeti Türkiye Fahri Konsolosu Serhan Süzer şunları söyledi: “BM tarafından kurulan bir eğitim kurumuna adını veren barış, Atatürk’ün vizyonunda da çok önemli bir yer tutuyordu. Kendisinin ‘Yurtta barış, dünyada barış’ sözü ile 1931 yılında dile getirdiği bu vizyon, üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen ilk günkü önemini taşımaya devam ediyor. Öyle ki, Atatürk’ün her zamanki ileri görüşlülüğü ile kuruluşundan 14 yıl önce BM’nin temel görevini de bu sözüyle ifade etmiş olduğunu görüyoruz. Hayatının önemli bir bölümünü üzerinde askeri üniforması ile savaş meydanlarında geçiren Gazi Mustafa Kemal’in barışa verdiği bu önemin, tüm dünyaya, liderlere ve halklara örnek olması gerektiğini düşünüyorum. Bugün dünyanın pek çok yerindeki ülkelerin kendi içlerinde yaşayan, dini, dili, ırkı veya etnik kökenleri farklı olan vatandaşları bile aynı ülkenin insanları olduklarını unutarak birbirlerini düşman olarak görebiliyorlar. Oysa Atatürk gibi bir dehanın ‘Yurtta barış, dünyada barış’ sözü ilke edinilse ve yeterince benimsenebilse, bu savaşların birçoğu belki de hiç yaşanmayacak. Barışı korumanın ve bunu sürekli kılmanın bir sembolü olarak Barış Üniversitesi’ne yer almasından büyük gurur duyduğumuz yenilenmiş olarak tekrar açmaktan mutluluk duyuyorum.”[5] Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” özlü sözü Türkçe, İsponyalca ve İngilizce olarak, bu tarihteki Atatürk büstünün kaidesinde yazılmıştır. “YURTTA SULH, CİHANDA SULH”, “PAZ EN EL PAIS, PAZ EN EL MUNDO” “PEACE AT HOME, PEACE IN THE WORLD” M. KEMAL ATATÜRK KOSTA RİKA, San José, BM Barış Üniversitesi, Atatürk Büstü (2013)[6] [1]Wikipedia, “Barış Üniversitesi”, erişim: 25.11.2024 [2]YouTube, University for Peace (UPEACE), “BUSTO MUSTAFA KEMAL ATATURK 1 PARTE, 2 PARTE”, 27 Mart 2012, erişim: 26.11.2024 [3]2012 yılı Atatürk büstü ile fotoğraf sergisi görselleri: YouTube, University for Peace (UPEACE), “BUSTO MUSTAFA KEMAL ATATURK 1 PARTE, 2 PARTE”, 27 Mart 2012, erişim: 26.11.2024 [4]YouTube, University for Peace (UPEACE), “BUSTO MUSTAFA KEMAL ATATURK”, 21 Oca 2014, erişim: 26.11.2024 [5]Cumhuriyet, “Kosta Rika’daki Atatürk büstü yenilendi (24.12.2013)”, 24.12.2013, erişim: 25.11.2024 [6]Atatürk büstünün 2013 yılı görselleri: YouTube, University for Peace (UPEACE), “BUSTO MUSTAFA KEMAL ATATURK”, 21 Oca 2014