DÜNYADA ATATÜRK: Türkiye Dışındaki Ülkelerde Bulunan Atatürk'le İlgili Heykeller, Atatürk Adı Verilmiş Yerler ve Atatürk Pulları ile Dünyadan Bakışla Atatürk

Avustralya-Albany: Atatürk Girişi / Atatürk Su Yolu (Atatürk Entrance)

Avustralya'da Atatürk

Avustralya-Albany: Atatürk Girişi / Atatürk Su Yolu (Atatürk Entrance)

Atatürk Girişi / Atatürk Su Yolu (Atatürk Entrance), Batı Avustralya’nın bir liman kenti olan Albany’deki su kanalıdır.

Atatürk Girişi (Atatürk Entrance) [1]

Kanalın Atatürk adlandırılması, 1985’te Türkiye Cumhuriyeti ile Avustralya arasında yapılan bir anlaşmaya dayalı olarak yapılmıştır: Türkiye, Birinci Dünya Savaşı sırasında Britanya İmparatorluğu’nun ordusunda savaşan, Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerden oluşan kolordunun (Australian and New Zealand Army Corps / ANZAC), 25 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale Savaşarında çıkarma yaptıkları Gelibolu’daki yere  “Anzac Koyu / Anzak Koyu” adını vermiştir. Karşılığında da Avustralya, başkent Canberra’da Atatürk Anıt Bahçesi (Atatürk Memorial Garden) ve Gelibolu Kıyısı (Gallipoli Foreshore), Albany Limanı’ndaki bir koyda da Atatürk Girişi (Atatürk Entrance) Atatürk adlandırması ve düzenlemesi yapmıştır.

Anzaklar’ı Çanakkale’ye götüren gemiler, Batı Avustralya’nın Albany Limanı’ndan demir almıştır. Birçoğu geri dönmeyecek olan Anzak askerlerinin gördükleri son Avustralya toprağı burası olmuştur.  Albany’deki Atatürk Girişi, King George Sound’u Princess Royal Harbour’a bağlayan geniş ve derin bir su kanalıdır ve büyük gemilerin Albany limanına erişmesine olanak tanır. Ayrıca manzaralı seyir terasına 800 metre mesafede bulunan Mustafa Kemal Atatürk heykeli, Point King ile Vancouver Yarımadası arasındaki kanalın son bölümüne bakacak şekilde konumlandırılmıştır.

Albany limanı ağzına, buraya Atatürk anısına “Atatürk Girişi” adının verildiğini gösteren bir de plaket konulmuştur. İngilizce kaleme alınmış plakette şunlar yazılıdır:

IN MEMORY OF

KEMAL ATATÜRK, 1881 – 1938,

FOUNDER AND FIRST PRESIDENT OF MODERN TURKEY,

AGAINST WHOSE BRAVE FORCES

AUSTRALIAN AND NEW ZELAND TROOPS

FOUGH SO GALLANTLY.

THIS ENTRANCE TO PRINCESS ROYAL HARBOUR,

FROM WHICH MANY OF THOSE AUSTRALIAN TROOPS SAILED,

IS NAMED

“ATATÜRK ENTRANCE” 

ANZAC DAY APRIL 25, 1985

Türkçesi:

GELİBOLU’DA, YİĞİT KUVVETLERİNE KARŞI AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA BİRLİKLERİNİN KAHRAMANCA SAVAŞMIŞ OLDUKLARI MODERN TÜRKİYE’NİN KURUCUSU VE İLK CUMHURBAŞKANI KEMAL ATATÜRK (1981-1938) ANISINA O AVUSTRALYA BİRLİKLERİNİN ÇOĞUNUN HAREKET ETTİKLERİ YER OLAN PRENSES ROYAL LİMANI GİRİŞİNE “ATATÜRK GİRİŞİ”, ADI VERİLMİŞTİR. [2]

Atatürk Girişi adlandırmasına esas plaketin yerleştirilmesi, Avustralya Bayındırlık Bakanı Ken McIver, MLA ve Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosu Sahir H. Armaoğlu tarafından 25 Nisan 1985’te ortaklaşa yapılmıştır.[3]

Atatürk Girişi (Atatürk Entrance)[4]

[1]Görsel: eksiseyler.com, “Dünyada Atatürk’ün İsmini Taşıyan Tek Coğrafi Konum: Atatürk Entrance”, 18 Nisan 2023,  erişim: 22.02.2025

[2]Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Dr. Bilal N. Şimşir “Kanberra’da Atatürk Anıtı Tasarısı”, Sayı: Kasım 2001, Cilt XVII – Sayı 51, erişim: 22.02.2025,

[3]Monument Australia, . monumentaustralia.org.au, “Kemal Atatürk”, erişim: 23.02.2025

[4]Atatürk Girişi ve Plaket Görselleri: Monument Australia, . monumentaustralia.org.au, “Kemal Atatürk”, (Fotoğraflar: Chris Abbott, 11-July-2022), erişim: 23.02.2025